قلب و زندگی؛ مصطفی بیات عمومي نقش پروبیوتیک ها در سندرم روده تحریک پذیر (IBS*)

نقش پروبیوتیک ها در سندرم روده تحریک پذیر (IBS*)

🔻پروبیوتیک ها (probiotics) میکروارگانیسمهایی با ویژگی های سودمند برای میزبان هستند.

🔻بسیاری از محصولات پروبیوتیک تجاری موجود از منابع غذایی بویژه لبنیات بدست آمده اند. اگرچه پروبیوتیک موجود در مواد غذایی حساسیت بالایی به اسید معده دارند و اثرگذاری ازین طریق مورد سوال است.

🔻پره بیوتیک ها (prebiotics) موادغذایی غیرقابل هضمی هستند که به طور اختصاصی روی رشد و فعالیت یک یا چند میکروارگانیسم فلور نرمال تاثیر می گذارند.

🔻سین بایوتیک (synbiotics) به ترکیبی ازین دو عامل گفته می شود.

🔻مطالعات ابتدایی بر روی سویه های پروبیوتیک مشخص ( تنها یا بصورت ترکیبی) درسندرم روده تحریک پذیر (IBS) و سایر بیماریهای سیستم گوارش (IBD، اسهال ناشی از آنتی بیوتیک، کولیت ناشی از توکسین کلستریدیوم دیفیسیل، اسهال عفونی ، انسفالوپاتی کبدی ، آلرژی) موثر بوده اند.

🔻نکته مهم: پروبیوتیک ها از نظر ظرفیت مقاومت در برابر اسید معده و صفرا، قابلیت کلونیزاسیون در بخش انتهایی روده و تاثیر در ترشح سایتوکاینها متفاوتند و بنابراین نمیتوان نتایج حاصل از تجویز یک مکمل پروبیوتیکی (محصولی ترکیبی از میکروارگانیسم ها یا یک نوع سویه، دوز مصرفی و طول دوره درمان) را به کل پروبیوتیک ها تعمیم داد.

🔻مطالعات متعدد در زمینه اثربخشی پروبیوتیکها در IBS، از نظر متدولوژی و مدت درمان محدودیت دارند و شواهد کافی برای اثرگذاری قطعی در نتیجه تجویز پروبیوتیک ارائه نمی کنند.

🔻به نظر میرسد، بیمار مبتلا به IBS با شکایت اسهال، با جایگزنی فلور از دست رفته متعاقب اسهال، سود بیشتری ازین درمان می برد.

🔻سویه هایی که شواهدی از تاثیرگذاری در IBS داشته اند:
✅✅باسیلوس اینفانتیس، که مطالعات قوی تری در موردش وجود دارد ولی دوز-پاسخ مشخصی از مطالعات بدست نیامده است.
✅لاکتوباسیلوس سالیواریس، که در مطالعات نسبت سطح سرمی اینترلوکین ۱۰ به ۱۲ و شرایط پیش التهابی را کاهش داده است.
✅لاکتوباسیلوس پلانتاروم، که سبب تثبیت شرایط بیماری شده و اثر تجویز یکماهه آن، تا یکسال مشاهده شد.

🔻اگرچه این لیست رو به گسترش است و حتی گونه هایی با مهندسی ژنتیکی در حال اضافه شدن هستند که میتوانند موادی با خاصیت تعدیل کنندگی سیتم ایمنی آزاد کنند.

🔻در حال حاضر ترجیح بر آن است که در درمان با رژیم پروبیوتیک، به جای استفاده از ترکیب میکروارگانیسمهای مختلف ، تنها فلور خاصی که تحت تاثیر قرار گرفته جایگزین شود، زیرا مطالعاتی که از فرآورده های ترکیبی استفاده کرده بودند تاثیر مضاعفی ندیدند.

🔻پره بیوتیک ها: فیبر و از دسته کربوهیدراتهای غیرقابل هضم هستند
ولی میتوانند اسید چرب، ترکیبات فنولی و فیتوشیمیایی نیز باشند. ترکیباتی که بیشتر استفاده می شوند اولیگوساکاریدهای تخمیر پذیر اینولین، فروکتواولیگوساکارید (FOS)، گالاکتواولیگوساکارید (GOS) و لاکتولوز هستند.

🔻اگرچه در یک مطالعه استفاده از سین بیوتیک با اجزای مشخص نسبت به استفاده از پروبیوتیک سبب بهبود نسبی IBS شده است، شواهد کافی از اثرگذاری قطعی وجود ندارد.
*Irritable bowel syndrome

✏️UpToDate, 2018

✍🏼دکتر زهره لبّانی مطلق
دستیاران تخصصی فارماکوتراپی (داروسازی بالینی) دانشگاه علوم پزشکی تهران

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Related Post

«فست فود» می‌تواند یکی از عوامل افسردگی در نوجوانان باشد.«فست فود» می‌تواند یکی از عوامل افسردگی در نوجوانان باشد.

▫️دوران نوجوانی که مرحله گذار فرد از کودکی به بزرگسالی محسوب می شود همیشه با تغییرات زیادی در ظاهر و اخلاق وی همراه است.
– اما چیزی که در سال‌های اخیر بیش از پیش در میان نوجوانان گسترش یافته است، میزان ابتلا به افسردگی است.
– نتیجه مطالعات چند استاد و محقق دانشگاه آلابامای آمریکا نشان می‌دهد برنامه تغذیه‌ای سرشار از «فست‌فود» و کمبود سبزیجات در نوجوانان می‌تواند منجر به افسردگی شود.

متفورمین هیدروکلراید – نکاتمتفورمین هیدروکلراید – نکات

Metformin HCl

▫️قرص متفورمین ۵۰۰ انتخاب اول برای کنترل دیابت نوع ۲ است و معمولا برای کنترل بهتر دیابت نوع ۲ متفورمین همراه با گلی بن کلامید یا دیگر داروهای دسته سولفونیل اوره تجویز می شود.
▫️زمان مصرف متفورمین بعد از غذا است که بتوان عوارض گوارشی متفورمین را به حداقل رساند.
▫️متفورمین برای لاغری و کاهش وزن و همچنین برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک نیز ممکن است تجویز شود.
▫️نام تجاری معروف متفورمین گلوکوفاژ است.
▫️مکانیسم اثر: متفورمین تولید کبدی و جذب روده ای گلوکز را کاهش داده و حساسیت بافتی به انسولین را بهبود می بخشد و به این ترتیب باعث پایین آمدن قند خون می شود.
▫️طبقه بندی در بارداری: گروه B:
در این دسته داروهایی قرار دارند که شواهدی در مورد خطرناک بودن آنها درانسان وجود ندارد. حتی اگر این داروها روی حیوانات خطری را نشان داده باشند روی انسان خطری وجود ندارد.
▫️متفورمین باعث لاغری می شود برعکس داروهای سولفونیل اوره مانند گلی بن کلامید که افزایش وزن می دهد. اما متفورمین و کاهش وزن تحت نظر پزشک مجاز می باشد.
▫️متفورمین در بیمارانی که مشکلات تنفسی و ریوی و مشکل قلبی دارند می تواند باعث ایجاد اسیدوزلاکتیک شود که در صورت بروز این مشکل بیمار سریعا بستری می شود.
🔻یکی از تداخلات دارویی مهم متفورمین با سایمتیدین است  زیرا سایمتیدین می تواند باعث افزایش غلظت متفورمین تا ۶۰ درصد شود.

وضعیت بیماری های قلبی عروقی در ایران و جهانوضعیت بیماری های قلبی عروقی در ایران و جهان

هر ساله نزدیک به ۳۲ میلیون مورد سکته قلبی و مغزی در دنیا رخ می دهد که باعث مرگ بیش از ۱۷ میلیون نفر می شود. ۶۰ درصد موارد مرگ در سال ۲۰۰۰ در جهان به علت بیماری های غیرواگیر بوده و برآورد می شود این درصد تا سال ۲۰۲۰ میلادی به ۷۳ درصد برسد. سهم بیماری های قلبی عروقی از این میزان بیش از ۴۸ درصد است. بیش از۲۰ میلیون مورد از ۶۴ میلیون مرگ در سال ۲۰۱۵ مربوط به بیماری های قلبی عروقی خواهد بود و در صورتی که اقدامات مؤثر انجام نشود، انتظار می رود موارد مرگ ناشی از بیماری های مزمن از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ حدود ۱۷ درصد افزایش یابد و از ۳۵ میلیون مرگ به  ۴۱ میلیون مرگ برسد. موارد مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی در کشورهای توسعه یافته در سالیان اخیر، روند رو به کاهش داشته است، در حالی که این موارد در کشورهای در حال توسعه همچنان سیر صعودی دارد.
گذار اقتصادی، صنعتی شدن و جهانی شدن، سبب تغییراتی در شیوه زندگی شده است که در ایجاد بیماری قلبی عروقی نقش مهمی دارند. این تغییرات شامل مصرف دخانیات،کم تحرکی و رژیم غذایی ناسالم است. از طرفی طول عمر به دلیل کاهش بیماری های واگیر در کشورهای در حال توسعه به سرعت در حال افزایش است و مردم به مدت طولانی تری در معرض این عوامل خطر قرار می گیرند. هر ساله نزدیک به ۳۲ میلیون مورد سکته قلبی و مغزی در دنیا رخ می دهد که باعث مرگ بیش از ۱۷ میلیون نفر می شود.
مهم ترین عوامل خطر بیماری قلبی عروقی عبارتند از:   رژیم غذایی نامناسب (مصرف غذاهای پرچرب، پر انرژی، پرنمک و مصرف کم میوه و سبزی)، چاقی، کم تحرکی، مصرف سیگار و قلیان، فشار خون بالا، اختلال چربی های خون، دیابت و سن بالا. اکثر عوامل اصلی زمینه ساز بیماری های غیرواگیر مزمن شناخته شده اند و در صورت حذف این عوامل تهدید کننده، حداقل ۸۰ درصد بیماری های قلبی، سکته های مغزی، دیابت و بیش از ۴۰ درصد سرطانها قابل پیشگیری خواهند بود.
در ایران نیز بار بیماری های غیرواگیر بسیار بالاست و بخش بزرگی از منابع نظام سلامت برای درمان آن هزینه می شود. در کشور ما بیماری های قلبی عروقی علت ۳۹.۳  درصد مرگ (اولین علت مرگ و میر) هستند که از این میزان، ۱۹.۵ درصد مربوط به سکته قلبی، ۹.۳ درصد مربوط به سکته مغزی و ۱۰ درصد باقیمانده مربوط به سایر بیماری های قلبی عروقی است. تعداد مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی در ۲۹ استان کشور در سال ۱۳۸۳ نزدیک به ۱۳۸۰۰۰ نفر (۳۷۸ نفر در روز) بوده است و پیش بینی می شود که طی سال های آینده شیوع این بیماری ها افزایش یابد و بار عظیمی را در تمامی ابعاد اعم از اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بر جامعه تحمیل کند. شیوع عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی در کشور ما بالاست. این بیماری ها به میزان قابل توجهی قابل پیشگیری هستند و با اجرای مداخلات  مؤثر برای کاهش عوامل خطر آنها می توان مرگ زودرس ناشی از بیماری های قلبی عروقی، سکته مغزی و دیابت را کاهش داد.