مشکلات مصرف ریتالین (متیل فنیدات) برای افزایش عملکرد مغزی در امتحانات

▫️کسی که بخواهد از ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ پیشگیری کند نباید بدون خوردن صبحانه سر کار برود. در ضمن “آشامیدن قهوه با صبحانه سالم است”. این‌ها نتایج دو پژوهش درباره دیابت (مرض قند) هستند که به تازگی منتشر شده‌اند.
▫️افرادی که صبحانه نمی‌خورند اغلب در طول روز تغذیه ناسالمی دارند. وقتی گرسنه می‌شوند شیرینی یا غذایی پرکالری می‌خورند. احتمال هم دارد که تمایل بیشتری به مصرف دخانیات داشته باشند.
▫️این‌ها نتایج پژوهشی است که یک تیم تحقیقاتی از مرکز دیابت آلمان در تاریخ نهم نوامبر در مجله تخصصی
“The Journal of Nutrition”
منتشر کرده است.
▫️پژوهشی که “انستیتوی اطلاعات علمی درباره قهوه” انجام داده، می‌گوید که بهترین نوشیدنی برای صبحانه قهوه است. پاسخ این انستیتو چندان غافلگیرکننده نیست، چون به هر حال شش شرکت اروپایی فعال در صنعت قهوه از این انستیتو حمایت مالی می‌کنند. اما گفته می‌شود که این انستیتو به طور مستقل و علمی با دانشگاه‌ها همکاری می‌کند.
▫️در گزارشی که در آغاز ماه اکتبر در نشست انجمن تحقیقات دیابت اروپا عرضه شده، آمده است که قهوه تا ۲۵ درصد خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می‌دهد.
– ماتیاس مارل‌استروم، استاد پزشکی و داروسازی در انستیتوی کارولینسکا در استکهلم، برای تهیه این گزارش ۳۰ پژوهش را بررسی کرده که اطلاعات مربوط به یک میلیون و ۱۸۵ هزار و ۲۱۰ نفر را در بر می‌گیرند.

https://p.dw.com/p/38Laf

کالج متخصصین قلب آمریکا (https://t.me/MedicalnoteBook/11684)، ۱۸ مارس ۲۰۲۰

▫️نقش داروهای کاهنده کلسترول از خانواده #استاتین (آتورواستاتین، سیمواستاتین، فلوواستاتین، لووستاتین) در درمان عفونت‌های حاد ویروسی، به‌دلیل آثار ضدالتهابی آن‌ها، در سال‌های اخیر مورد توجه بوده است.
در این مورد باید به چند نکته توجه شود:

– در مبتلایان به بیماری‌های قلبی‌-عروقی که از قبل تحت درمان استاتین باشند، ادامه مصرف استاتین در صورت ابتلا به بیماری ویروسی باعث بهبود پیش‌آگهی قلبی‌-عروقی و پیش‌آگهی کلی می‌شود.
– در افرادی که از قبل تحت درمان استاتین نباشند، اثربخشی این داروها در پیشگیری از عوارض بیماری ویروسی، شامل کووید-۱۹، ثابت نشده است.
– مطالعات توصیفی محدودی درباره ایمنی و اثربخشی استاتین در عفونت‌های ویروسی انجام شده که برخی و نه همه آن‌ها نشان‌دهنده کاهش عوارض قلبی‌-عروقی و احتمالاً کاهش مرگ‌ومیر بوده است.
– در بیماران تحت درمان استاتین که با علائم تنفسی و تشخیص احتمالی پنومونی ویروسی (شامل کووید-۱۹) در بیمارستان بستری می‌شوند، ادامه مصرف استاتین امکان‌پذیر است.
– در سایر موارد با توجه به ماهیت توصیفی و ذهنی مطالعات انجام شده، شواهد ناکافی و متناقض، و احتمال سوگرایی، چنین توصیه‌ای امکان‌پذیر نیست.
– یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده (RCT) نشان داده تجویز استاتین در مبتلایان به پنومونی مرتبط با ونتیلاتور احتمالاً باعث کاهش مرگ‌ومیر می‌شود.
– یک کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده دیگر نشان داده استاتین در پنومونی مرتبط با ونتیلاتور بی‌اثر است.
– در این مطالعات هیچ عارضه‌ای در اثر مصرف استاتین گزارش نشده است.
– شرکت‌کنندگان در بیشتر این مطالعات شامل مبتلایان به پنومونی باکتریایی یا آنفلوانزا بوده و نه #کرونا ویروس، و در برخی منابع گفته شده که استاتین احتمالاً اثرات مفیدی در مِرس و سایر کروناویروس‌ها شامل کروناویروس جدید (سارس-۲ و عامل کووید-۱۹) دارد، ولی هیچ پژوهش توصیفی بزرگ یا کارآزمایی بالینی در حمایت از این توصیه وجود ندارد.
– به‌طورکلی، به‌ اعتقاد کالج متخصصین قلب آمریکا (https://t.me/MedicalnoteBook/11684)، در افراد تحت درمان استاتین که به بیماری قلبی‌-عروقی یا دیابت مبتلا، یا از نظر قلبی‌-عروقی پرخطر هستند، ادامه مصرف استاتین در صورت ابتلا به کووید-۱۹ منطقی به‌نظر می‌رسد.
– ادامه مصرف استاتین در این موارد، به‌ویژه با توجه به کشندگی بالای کووید-۱۹ در مبتلایان به بیماری قلبی‌-عروقی (۱۰٫۸ درصد) و دیابت (۷٫۳ درصد) اهمیت دارد.
– مصرف استاتین در موارد مشکوک به کووید-۱۹ نیز باید ادامه یابد چون آسیب حاد قلبی در این بیماران گزارش شده است.
– پزشکان باید توجه کنند که در زمینه سرپایی، افراد پرخطر از نظر قلبی‌-عروقی، مصرف استاتین را مطابق با گایدلاین ادامه دهند.
– در مبتلایان به کووید-۱۹ فعال، به‌دلیل احتمال رابدومیولیز (که شیوع آن در حال حاضر نامشخص است)، قطع مصرف استاتین به مدت کوتاه می‌تواند عاقلانه باشد.

🔻پروبیوتیک ها (probiotics) میکروارگانیسمهایی با ویژگی های سودمند برای میزبان هستند.

🔻بسیاری از محصولات پروبیوتیک تجاری موجود از منابع غذایی بویژه لبنیات بدست آمده اند. اگرچه پروبیوتیک موجود در مواد غذایی حساسیت بالایی به اسید معده دارند و اثرگذاری ازین طریق مورد سوال است.

🔻پره بیوتیک ها (prebiotics) موادغذایی غیرقابل هضمی هستند که به طور اختصاصی روی رشد و فعالیت یک یا چند میکروارگانیسم فلور نرمال تاثیر می گذارند.

🔻سین بایوتیک (synbiotics) به ترکیبی ازین دو عامل گفته می شود.

🔻مطالعات ابتدایی بر روی سویه های پروبیوتیک مشخص ( تنها یا بصورت ترکیبی) درسندرم روده تحریک پذیر (IBS) و سایر بیماریهای سیستم گوارش (IBD، اسهال ناشی از آنتی بیوتیک، کولیت ناشی از توکسین کلستریدیوم دیفیسیل، اسهال عفونی ، انسفالوپاتی کبدی ، آلرژی) موثر بوده اند.

🔻نکته مهم: پروبیوتیک ها از نظر ظرفیت مقاومت در برابر اسید معده و صفرا، قابلیت کلونیزاسیون در بخش انتهایی روده و تاثیر در ترشح سایتوکاینها متفاوتند و بنابراین نمیتوان نتایج حاصل از تجویز یک مکمل پروبیوتیکی (محصولی ترکیبی از میکروارگانیسم ها یا یک نوع سویه، دوز مصرفی و طول دوره درمان) را به کل پروبیوتیک ها تعمیم داد.

🔻مطالعات متعدد در زمینه اثربخشی پروبیوتیکها در IBS، از نظر متدولوژی و مدت درمان محدودیت دارند و شواهد کافی برای اثرگذاری قطعی در نتیجه تجویز پروبیوتیک ارائه نمی کنند.

🔻به نظر میرسد، بیمار مبتلا به IBS با شکایت اسهال، با جایگزنی فلور از دست رفته متعاقب اسهال، سود بیشتری ازین درمان می برد.

🔻سویه هایی که شواهدی از تاثیرگذاری در IBS داشته اند:
✅✅باسیلوس اینفانتیس، که مطالعات قوی تری در موردش وجود دارد ولی دوز-پاسخ مشخصی از مطالعات بدست نیامده است.
✅لاکتوباسیلوس سالیواریس، که در مطالعات نسبت سطح سرمی اینترلوکین ۱۰ به ۱۲ و شرایط پیش التهابی را کاهش داده است.
✅لاکتوباسیلوس پلانتاروم، که سبب تثبیت شرایط بیماری شده و اثر تجویز یکماهه آن، تا یکسال مشاهده شد.

🔻اگرچه این لیست رو به گسترش است و حتی گونه هایی با مهندسی ژنتیکی در حال اضافه شدن هستند که میتوانند موادی با خاصیت تعدیل کنندگی سیتم ایمنی آزاد کنند.

🔻در حال حاضر ترجیح بر آن است که در درمان با رژیم پروبیوتیک، به جای استفاده از ترکیب میکروارگانیسمهای مختلف ، تنها فلور خاصی که تحت تاثیر قرار گرفته جایگزین شود، زیرا مطالعاتی که از فرآورده های ترکیبی استفاده کرده بودند تاثیر مضاعفی ندیدند.

🔻پره بیوتیک ها: فیبر و از دسته کربوهیدراتهای غیرقابل هضم هستند
ولی میتوانند اسید چرب، ترکیبات فنولی و فیتوشیمیایی نیز باشند. ترکیباتی که بیشتر استفاده می شوند اولیگوساکاریدهای تخمیر پذیر اینولین، فروکتواولیگوساکارید (FOS)، گالاکتواولیگوساکارید (GOS) و لاکتولوز هستند.

🔻اگرچه در یک مطالعه استفاده از سین بیوتیک با اجزای مشخص نسبت به استفاده از پروبیوتیک سبب بهبود نسبی IBS شده است، شواهد کافی از اثرگذاری قطعی وجود ندارد.
*Irritable bowel syndrome

✏️UpToDate, 2018

✍🏼دکتر زهره لبّانی مطلق
دستیاران تخصصی فارماکوتراپی (داروسازی بالینی) دانشگاه علوم پزشکی تهران